40 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • Aralık / 2024 SU DÜNYASI iyonlarını alır ve suyu saflaştırır, sonuçta su “Aç” hale gelir ve önce boru kaplaması olan galvanizi ve sonra çelik boruyu yer, sular renkli akmaya başlar. Bu önemli su ve işletme bilgisi herkeste olmayabilir düşüncesi ile bu makaleyi hazırladık. “Aç Su” ne tür suya denir? Binlerle yıldır dünyamıza yağan yağmurlar şu anda kullandığımız suları oluşturmuş. Yağmur damlası gökte oluştuğunda teorik olarak Saf Su’dur ve En Aç Sudur, bu sebeple tabii maddelerin çoğunu çözme kabiliyeti vardır. Yağan yağmurlar toprağa ve taşa değdiğinde aç yağmur suyu bunları kısmen çözer ve “açlığını” giderir. Yeterince toprak altında kalan yağmur suyunun açlığı tamamen giderildiğini varsayabiliriz, suyun “açlıktan doğan” korozif özelliği kalkar, bu suya Doymoş Su da denir. Fakat bu “Doymuş” suyu kullanmak isteyen sanayi işletmeleri için başka sorunlar ortaya çıkar: - Su ile beraber gelen ve istenmeyen katılar, - Suda bulunan, ısınınca kristal yapan kalsiyum, magnezyum ve silikat iyonları. Bu maddeler borularda, ısı eşanjörlerinde, buhar kazanlarında, soğutma kulelerinde katı cisimler oluşturur ve işletme sorunları yaratır. İşte bu sebeplerden dolayı Doymuş Su sanayi işletmelerinde ancak kalitesi yükseltildikten sonra kullanılır. Yukarıdaki bilgilerden şu özet ortaya çıkıyor: “Su iki ağzı keskin bıçak gibidir: ya Aç’tır ve koroziftir, metali “Yer” veya Doymuş’tur fakat taş yapıcıdır.” Türkçe ve yabancı dillerdeki yayınlarda “Doymuş” kelimesi yerine fransızca’dan gelenl kelime olan “Satüre” ve Doyum kelimesi yerine “Satürasyon” kelimesine de rastlıyoruz. Yukarıda sözünü ettiğimiz Aç Su’dan kaynaklanan korozyon sorunu günümüzde borularda daha az yaşanıyor, çünkü yeni yatırımlarda boru tesisatları korozyona dayanıklı olan paslanmaz çelik veya sentetik boru ile yapılıyor. Paslanmaz çelik borular 40°C üzerindeki sular için de kullanılır, ancak sentetik boruların çoğu 40°C üzerindeki sular için kullanılamaz. Buhar kazanı ve soğutma sistemi kullanan işletmeciler şu bilgiyi göz önünde bulundurmalıdır: Aynı kuyudan çıkan su, işletme şartlarına göre “Doymuş” ve kireç yapıcı da olabilir, “Aç” ve korozif de olabilir. Kireçlenmeyi ve korozyonu en Resim 2. Ters Ozmoz Cihazı Resim 3. Aç Su Sebebi ile Korozyona Uğramış Borunun İçi Resim 4. Doymuş Su Kullanımı Sonrası Kireç ile Tıkanmış Eşanjör
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=