24 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 01 / 2025 ÇEVRE DÖNGÜSEL EKONOMI NEDIR? DİLEK AŞAN TAKSİM DANIŞMANLIK HIZMETLERİ KURUCU GENEL MÜDÜRÜ GLOBAL RAPORLAMA UZMANI Geleneksel ekonomik sistem, “al, yap, at” modeliyle tanımlanan doğrusal bir yapıya sahiptir. Bu modelde, doğal kaynaklar çıkarılır, ürünler üretilir ve kullanıldıktan sonra atık olarak bertaraf edilir. Ancak, sınırlı doğal kaynakların tükenme riski ve artan çevresel kirlilik, bu sürdürülemez yaklaşımı sorgulanır hale getirmiştir. Bu noktada döngüsel ekonomi, kaynakların daha verimli kullanılmasını ve atıkların minimuma indirilmesini sağlayan yenilikçi bir ekonomik model olarak karşımıza çıkıyor. Döngüsel ekonomi, doğal ekosistemlerin döngüsel yapısından ilham alarak, atıkları değerli birer kaynak haline getirmeyi ve ürünlerin ömrünü uzatmayı hedefler. Döngüsel ekonomi anlayışı, bir ürünün yaşam döngüsünün her aşamasını kapsar. Üretimden tüketime, yeniden kullanımdan geri dönüşüme kadar tüm süreçlerde kaynakların en verimli şekilde kullanılmasını sağlar. Ürün tasarımı bu modelde kritik bir öneme sahiptir. Daha uzun ömürlü, tamir edilebilir ve yeniden kullanılabilir ürünler tasarlamak, döngüsel ekonominin temel taşlarından biridir. Ayrıca, modüler tasarımlar sayesinde, bir ürünün arızalanan veya eskiyen parçaları kolayca değiştirilebilir ve tüm ürünün atık haline gelmesi engellenir. Döngüsel ekonominin bir diğer önemli unsuru, atıkların azaltılması ve mevcut atıkların değerlendirilmesidir. Bu modelde, atıklar bir sorun değil, yeni bir üretim süreci için değerli birer kaynak olarak görülür. Örneğin, üretim sırasında ortaya çıkan yan ürünler veya kullanılmış malzemeler, başka sektörlerde ham madde olarak kullanılabilir. Böylece, kaynakların verimliliği artırılır ve doğrudan atık bertarafı yerine bir döngü yaratılır. Gıda atıkları kompostlama yoluyla tarımda kullanılabilirken, plastik atıklar geri dönüştürülerek yeni ürünlere dönüştü-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=