58 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • 04 / 2025 uyum bileşeni olarak yaygın şekilde benimsenmektedir. BÖLGESEL PERSPEKTİFLER SAHRA ALTI AFRIKA Afrika kıtasının topraklarının %20’si, deniz seviyesinden 1.000 metre (masl) üzerinde yükseltiye sahip dağlar olarak sınıflandırılmaktadır ve %5’i 1.500 masl’nin üzerine çıkmaktadır. Doğu Afrika, kıtanın en dağlık bölgesidir. Bu dağlık bölgeler, yüksek düzeyde biyolojik çeşitliliğe sahiptir ve milyonlarca insana su kaynakları da dahil olmak üzere ekosistem hizmetleri sağlar. Tropikal ve subtropikal Sahra Altı Afrika’da, dağlar genellikle çevrelerindeki daha kurak alçak bölgelerle kıyaslandığında daha elverişli çevresel koşullara ve kaynaklara sahiptir. Dağlık bölgelerde ve aşağı havzalardaki tarımsal üretim ve gıda güvenliği, büyük ölçüde dağ sularına bağımlıdır. Dağ ekosistemlerinin bozulması, suyu depolama ve aşağı bölgelere sağlama kapasitelerini azaltır. Bu durum, özellikle kritik öneme sahip dağ ormanlarının yok edilmesiyle daha da belirgin hale gelmektedir. Sahra Altı Afrika’nın dağlık bölgelerinde tarım, temel geçim kaynağıdır. Bu nedenle, toprak koruma gibi tarımsal uygulamaların iyileştirilmesi ve arazi bozulmasının azaltılması büyük önem taşımaktadır. Ekosistem temelli uyum (EbA) yaklaşımlarının teşvik edilmesi (örneğin, yeniden ağaçlandırma ve dağ ormanlarının korunması yoluyla toprak erozyonunun azaltılması), suyun tutulmasını ve yeraltı suyu beslenmesini artırabilir ve doğal afet risklerini azaltabilir. Bölgede dağlık alanlardaki nüfus artış hızı ve yoğunluğu yüksektir. Yaygın yoksulluk ve dayanıklı alternatif geçim kaynaklarının eksikliği, bölge halkı için büyük bir zorluk oluşturmaktadır. Birçok bölgede, dağlık alanlar alçak bölgelerden daha yoğun nüfusludur. AVRUPA VE ORTA ASYA Avrupa ve Orta Asya’da dağ sıraları, birçok nehrin su kaynağıdır. Alplerdeki kar ve buzul erimesi, aşağı bölgelere suyun yavaşça salınmasını sağlamaktadır. Ancak iklim değişikliği, mevsimsel kar erimesinin daha erken başlamasına ve buzulların küçülmesine yol açarak yaz aylarında su mevcudiyetini tehdit etmektedir. Bu durum, aşağı havzalardaki nüfus için ciddi sonuçlar doğurmaktadır. Alp Dağları’ndan gelen su, Avrupa’nın büyük bir kısmı için hayati öneme sahiptir. Hidroelektrik üretimi, su çekiminin ana nedenidir; diğer kullanım alanları arasında sanayi, tarımsal sulama ve yapay kar üretimi yer almaktadır. Karpat Dağları, Avrupa’daki bitki türlerinin yaklaşık %30’una ev sahipliği yapmaktadır. Dağ çayırları ve otlaklar gibi yarı doğal habitatları, hem ekolojik hem de kültürel açıdan büyük öneme sahiptir. Orta Asya’daki dağlık bölgelerde, yukarı havza ülkeleri kış aylarında enerji sıkıntısı çekmekte ve hidroelektrik üretimlerini genişletmek istemektedir. Öte yandan, aşağı havza ülkeleri yaz aylarında tarımsal üretimleri için büyük ölçüde dağlardan gelen suya bağımlıdır. Bu çelişkili mevsimsel talepler, kıyıdaş ülkeler arasında siyasi gerginliklere yol açmaktadır. ÇEŞITLI PAYDAŞLARLA İŞ BIRLIĞI Farklı sektörleri ve paydaşları içeren iş birlikleri hayati öneme sahiptir. RAPOR
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=