Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 6. Sayı (Ocak-Şubat 2006)

www.dogayayin.com ISSN1305-5305 SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ SEKTÖR DERGİSİ• İKİ AYDA BİR YAYINLANIR• FİYATI: 4,50 YTL• OCAK-ŞUBAT 2006• YIL 1 • SAYI6 - m::ı:ı:ı:m YAYIN Gfluau

TA EkipmTaenknoloji Teknolojik Çözümler ...

Ar1tmct tesisine mi ihtiyctc1n1z var? Endüstriyel Bizi arayın ! ]444 o 231 Evsel www.ariaritma.com o rı rıtme Paket Bacagaz1 Su At1k Su Antma Atlk Su Antma Antma Arıtma Arıtma Tesisi Tesisi Tesisleri Tesisi Tesisi Kirahk Arıtma Tesisleri CHEPA~ Ji>@!!.~ OILPA~ bumer<1n§ recycling KİMYASAL PAKET UNİTE YAĞ AYIR\CI UNİTE Çöpe atmayın, hurdac1ya satmayın ... Her türlü at1ğ1n1z1 sat1n ahyoruzl

icindekiler , OCA-K~UBA2T006• SAY6I 4 haberler 16 etkinlikler 18 22 24 26 30 38 40 45 46 48 su dünyası Enis Burkut kimya dünyası Güher Abacı mühendisçe Coşkun Mançuhan söyleşi Çevre ve Orman Bakanlığı İstanbul İl Müdürü Doç. Dr. Mehmet Emin Birpınar tesis tanıtımı İkitelli İçme Suyu Arıtma Tesisleri çeviri 2005 Yılına Genel Bakış teknik Pnömatik Diyaframlı Pompalar ürün tanıtımı Pulsonic Ultrasonic Debimetre ve Otomatik Numune Alma Cihazları ürün tanıtımı Dalgıç Atık Su Pompalarında Yeni Endüstri Standartları ve Kuru Kurulum bilimsel Tekstil Endüstrisinde Kullanılan Bir Noniyonik Yüzeyaktif Maddenin Biyolojik ve Fotokimyasal Arıtılabilirliği . ' - ,rtft,..,.: ·' \ /ı ('• . '&- /' ., ,. - , ... ~ - ' ... ' • ~ -

Gamze NESlPOĞLU gamzenesipoglu@clogayayin.com Akademik Danıımanlanmız Doç.Dr. idil ArslanALATON Prof.Dr. HulusiBARLAS Prof.Dr. Ekrem EKİNCİ Prof.Dr. M.TalhaGÖNÜLLÜ Yrd. Doç.Dr. HüseyinGÜNERHAN Prof.Dr. SelahattiniNCECiK Doç.Dr. Filiz KARAOSMANOĞLU Prof.Dr. MustafaÖZTÜRK Prof.Dr. AhmetSAMSUNLU Doç.Dr. BeyzaÜSTÜN Yayın Danıımanlanmız GüherABACI TolgaHikmetBALTA EnisBURKUT Uğur DiNÇER HüseyinGEZER Dr. Merih KERESTECIOĞLU Ufuk MALAK Coşkun MANÇUHAN Dr. SedatÖZKOL Ahlaki Görevimizi Yerine Getirelim! • nsanlığın; sosyal ve fizyolojik bağı lamda çevresiyle varolcluğunu, "insan olabilme" yetisini ve erdemini çevresiyle mümkün ve bu yönele eyledikleriyle ele gerçek kıldığını anımsarsak, çevreye dair gerçekleştirilen her türlü bilimsel, düşünsel ve ticari çalışmanın etik bir değer taşıdığını söyleyebiliriz. Bu bağlamda, Su ve Çevre Teknolojileri dergisi olarak yeni bir yılda daha sizlerle birlikte olmaktan, çevre bilincinin ve bu yönele yapılan çalışmaların artarak devam etmesinden, ve ahlaki görevimizi ele yerine getirerek varlığımızı sürdürmekten mutluluk duyuyoruz. 2006 yılında ela çevre bilincini arttırmak ve çevreyi korumak amacıyla çevre temizliği, atık su ve maddelerin geri dönüşümü, canlıların korunması gibi birçok konuda kongre, seminer, panel, konferans ve fuarlar gerçekleştirilecek, 2005 yılında taslağı oluşturulan projeler hayata geçirilecek ve geçmişte bu cloğrultucla yürütülen çok sayıda çalışmanın geribildirimleri alınacak. Tüm bu etkinliklerin ve çalışmaların haberleri, geçen yıl okluğu gibi bu yıl ela Su ve Çevre Teknolojileri dergisi tarafından sizlere bildirilecek. 2006 yılına; Ocak ayında yayımladığımız 6. sayımızda yer alan İstanbul Fuar Hizmetleri (İFO) tarafından 22-25 Haziran 2006 tarihlerinde TÜYAP Beylikclüzü Fuar Merkezi'ncle gerçekleştirilecek olan Recycling İstanbul- 2. Atık Yönetimi ve Geri Dönüşüm Teknolojileri Uluslararası Fuarı'nın; Deniz Kaplumbağalarının Keşfi Projesi, Akdeniz Foku Araştırma Projesi, Huş Tavuğu Yaşam Alanı Araştırmaları Projesi'nclen oluşan BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Hattı "Çevresel Yatırım Programı"nın, Gelibolu Yarımaclası'nı ağaçlandırma projesinin tamamlanmasının, çevre konusunda başarılı çalışmalar gerçekleştiren kurum ve kuruluşlara verilen ödüllerin, çok sayıda kamu kuruluşu ve özel kurumun "çevreye saygı" kapsamında attığı adımların haberlerini vererek başlıyoruz. Su ve Çevre Teknolojileri dergisi olarak, önümüzdeki aylarda ela ahlaki değerleri ile birlikte varoluşunu ve "insan olabilme" yetisini gerçekleştirerek çevreye ve "insanlığa katkıda bulunmak" amacını güden, "çevreye saygılı" çalışmaların haberlerini sizlerle paylaşmayı umuyoruz. Önümüzdeki sayıda görüşmek dileğiyle ... SahibvieSorumlu Yazı AboneveOkuyucSuervisi Yapım lıleri Müdürll Diler Sunay lsmailCeyhan abone@dogayayin.com iceyhan@dogayayin.com Kapak Yayın Koordlnatörll AltanÜren BernaKasap Grafik suvecevre@dogayayin.com ElifCankan Yazı lıleri Müdürll Hicran Sopaoğlu Gamze Nesipoğlu gamzenesipoglu@dogayayin.cSoma~ Dllzenl Hicran Sopaoğlu ReklamMUdürll Asrin Bakır Gerçek Ulaıarma ve Dağıtım asrinbakir@dogayayin.com İsmail Arslan Reklam Müdür Yardımcısı Baskı ve Cilt E.DenizDemirek AltanMatbaaLtd. denizdemirek@dogayayin.com Yayınlayan: Doğa Yayıncılık ve iletişim Hizmetleri San.ve Tic. Ltd. Şti. Yönetim Yeri: Alinazım Sk No: 30 34716 Koşuyolu-Kadıköy/İSTANBUL Tel: (216)32780 10Pbx. Faks:(216) 327 79 25 lntemet: www.dogayayin.com E.mail:info@dogayayin.com Fiyatı : 4,50 YTL. Yıllık Abone : 25 YTL. © 2006 Doğa Yayıncılık Lt<I.Şti. ISSN: 1305-S305 TUm Türkiye'de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu'nagöre yerel süreli yayındır. ~ Sekıörel Yayıncılar 1 \.\ ı, _I DerneCI Üyesldır '~ www.soyad.org

haberler Gelibolu Yarımadası Ormanlık Alanları Yeşilleniyor 2 004 yılmda 90 hekratlık bölümü yanan Gelibolu Yarımadası'nın 9 hektarlık bölümü Borçelik sponsorluğunda, Gemlik ve Çanakkale Lions idi.ipleri tarafından hayata geçirilen proje ile ağaçlandırılıyor. Proje kapsamında, 2005 yılında aşamalı olarak 15 bin fidan dikildi. Fidan dikim etkinliğine, Borçelik ve Lions temsilcilerinin yanı sıra Gelibolu Kaymakamı ve Orman Bölge Müdürü, Çevre ve Orman İl Müdürü ile Orman Bölge Müdürlüğü'ne bağlı yetkililer de katıldı. Borçelik İnsan Kaynakları ve Kalite Sistem Yöneticisi Okan Ermetin, Gelibolu ormanlarının Türkiye'nin hayat kaynağı olduğunu ifade ederek, şunları söyledi: "Ormanlar, ülkemizin bugünü ve geleceği için sahip çıkılması gereken varlıklarımız. Türkiye, ormanlık alanları açısından şanslı bir ülke. Varolan ormanlık alanları korumak ve genişletmek konusunda herkesin çabasına ihtiyaç var. Gelibolu Yarımadası'na kazandırdığımız 15 bin fidan, Gelibolu ve Türkiye'nin hayat kaynakları arasında yerini alacak. Gelibolu Yanmadası'nda yarınlara soluk verecek bir ormanın temellerini atmanın heyecanını yaşıyoruz. Dileriz bu heyecan ülkenin dört bir yanına yayılır." ■ Novozymes Biologicals Koku Problemine Son Veriyor N ovozyınes Biologicals firması, evsel ve endüstriyel atık su arıtma tesislerinde ortaya çıkan kokuları ortadan kaldırmak amacıyla OdorCapTM adlı adapte bakteri kültürlerini sunuyor. Organik molekülleri yok eden heterotrof ve sülfürü okside eden ototrof rnikenerji kaynağı olarak kükürt ve organik maddeleri kullanıyor. OdorCapT"', alternatif elektron alıcısını organik ve inorganik molekülleri oksitlemek amacıyla kullanıyor. "Bi-Chem" Bakteri Kültürleri'nin Türkiye yetkili temsilciliğini ÖKOTEK Çevre Teknolojisi ve Kimya roorganizmalar içeren OdorCapn- 1, Sanayi firması yürütüyor. ■ [I] SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 6 Advansa Pnömatik, Taşımada Tuthill'i Kullanıyor E TA Ekipman Teknoloji Ltd. Şti. tarafından Türkiye'ye getirilen Tuthill Vacuuın & Blower Systems ürünü PD Plus serisi blower'larından birisi olan Avdansa SaSa Adana tesislerinde TPO tozunun pnömatik taşınması amacıyla kullanılıyor. Kapalı çevrim ve nitrojen azotu kullanılan sistemde; entegre su soğutma sistemi, milin eksene! yüklere dayanımını arttıran 5. rulman, nitrojen gazının kapalı çevrimde dolaşmasını sağlayan blower'ın emme-basma bağlantılarını sağlayan DN 300 ve akustik kabin bulunuyor. Amerikan malı Tuthill Competitor, PD Plus, SL, Acoustic Air pozitif deplasmanlı blower'lar; atık su arıtma tesisleri, pnömatik taşıma, alüminyum eloksal tesisleri ve çimento sektörü başta olmak üzere bir çok alanda kullanılıyor. ■

Yaşam için ... lj ı Disk ve Tüp Difüzörler Mono Pompalar Öğütücüler Dalgıç Karıştırıcılar RootsTipi Hava Üfleyiciler SantrifüjTip HavaÜfleyiciler Dalgıç Temiz Su Pompaları Yeraltı SuyuDrenajSistemleri Kontrolve Ölçüm Cihazları Yangın Hidroforları EndüstriyelPompa Uygulamaları Flygt ANADOLUFLYGTPOMPAPAZARLAMVAE TİCARET A.Ş. /',, ITT lndustries ':...,J" ı-:nRlıırert'd lor tıfe MerkevzeTeknikServis İMES San.SitesiEBlok501.Sok.No:35 Y.Dudullu- Ümraniy/e İstanbul Tel.:(02164) 661240PbxFaks(:02164) 661247 E-postafl:ygt@anadoluflygt.com.tr www.anadoluflygt.com.tr AnkarBa ölge Müdürlüğü Reşit GalipCad.No:74/2G.O.PA. nkara Tel.:(03124) 476041Pbx Faks(:03124)476826 E-postare: ha@anadoluflygt.com.tr Dalgıç Atık Su Pompaları HidroforSistemleri Drenaj Pompaları ANAD~LU FLYGT

haberler 2005 Çevre Ödülleri Sahiplerine Kavuştu E ge Bölge Sanayi Odası (EBSO) Çevre Danışma Konseyi, 2005 Ahmet Piriştina Çevre Ödülleri'ni sahiplerine kavuşturdu. Çevre koruma konusunda gerçekleştirdikleri başarılı çalışmalardan ötürü, birincilik ödülünü Cevher Döküm A.Ş., ikincilik ödülünü BTM Bitümlü Tecrit Maddeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş., üçüncülük ödülünü ise Enternasyonel Gravür Teknolojisi Sanayi Ticaret A.Ş. almaya hak kazandı. 2000 yılından bugüne geleneksel bir şekilde verilen çevre ödüllerinin, bu yıl İzmir Büyükşelıir Belediye Başkanı merhum Ahmet Piriştina adına verildiğini ifade eden EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Taşkın, "Çevre ve sanayi, yaşamın iki önemli noktası. Bu ödülün verilmesindeki en büyük amaç çevreye verilen önemin devamlılığın sağlanmasıdır" şeklinde konuştu. Ödül töreninde; birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödüllerinin yanı sıra Ahmet Piriştina'nın ailesine Vefa Plaketi, Ege Vıtrıfıye Sağlık Gereçleri San. ve Tic. A.Ş. ile Ege Seramik San. ve Tic. A.Ş.'ye Çevre Beratı, AB'ye uyum sürecinde bioclizel çalışmalarından dolayı Öztüre Holcling'e EBSO Kurulu Özel Ödülü ve İzmir İli Çevre Koruma Vakfı, Ege Soğutma Sanayii İşadamları Derneği, Ege Orman Vakfı ve Bornova Rotary Kulübü'ne Sivil Toplum Örgütleri Teşvik Ödülü verileli. ■ Hava Kalite Yönetimi Sempozyumu Kitabı Yayınlandı 2005 yılında 3.'sü gerçekleştiı_·_ilen "Yerel, Bölgesel ve Küresel Olçeklerde Uluslararası Hava Kalite Yönetimi Sempozyumu"nun (International Symposium Air Quality Management at Urban, Regional ancl Global Scales) bildiri metinleri Yerel, Bölgesel ve Küresel Ölçeklerde Hava Kalite Yönetimi (Air Quality Management at Urban, Regional and Global Scales) adıyla yayınlandı. Editörlüğünü; Selalıattin İncecik, M. Ferhat Yardım, Sema Topçu, Abdurrahman Bayram, Ceyhan Kahya ve Tolga Elbir'in üstlendiği kitap iki ciltten oluşuyor. Kitapta; "Asit Yağmurları", "Sprey, "Hava Kirliliğinin İklim Değişikliğine Etkisi", "Denetleme ve Değerlendirme", "Yerel ve Bölgesel Hava Kalitesi", "Hava Kalite Modeli", "Trafik Emisyonu" ve "Ozon Problemi" gibi çok sayıda bölüm bulunuyor. ■ [I] SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 6 Alr Quality Management ot Urban.Reglonolond Global Scoles Volume 1 Edllors: S.Topçu, M.F.Yordım, A.Boyrom, T.Elblr,C.Kohyo Gaziantep İçme Suyu'nda Grundfos İmzası T ürkiye'de su atılımı devam ediyor. Bu kapsamda Gaziantep'teki tesisin hizmete başlamasıyla Gaziantep halkı artık daha az enerji maliyeti ile su içecek. 18 Aralık 2005 tarihinde Başbakan Tayyip Erdoğan'ın açılışını yaptığı 27 tesis içinde Gaziantep Acil İçme Suyu 3. Kısım İsale Hattı ela bulunuyor. Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından gerçekleştirilen Gaziantep Acil İçme Suyu 3. Kısım İsale Hattı'ncla kullanılan 30 adet dalgıç pompa ile toplamda 1800 litre su pompalanacak. Grundfos, bu projede 30 adet derinkuyu dalgıç pompanın temini ve montajından sorumlu. İhalenin toplam bedeli 576 bin YTL olarak kaydediliyor. DSİ Genel Müdürlüğü Gaziantep projesinde önceliği dünyanın önceliğiyle paralel tuttu: Enerji Tasarrufu. İhale sürecinde en az enerji tüketen pompaların tercih edileceği bildirildi. Konuyla ilgili bilgi veren Grundfos yetkilileri, tercih edilen Grunclfos pompaların işletmeye alındıktan yaklaşık 5 bin saat sonra bu ihalenin bedeli olan 576 bin YTL enerji tasarrufu olarak geri kazanılacak ve bu yatırımın enerji tasarrufu bakımından kar ettirmeye başlayacağını belirtiyor. ■

BE)THINK)INNOVATE) CiiRUNDFOS' ~~ GRUNDFOS •• ee V COZUM ORTAGINIZ J Mikser ve Akış Oluşturucu Teknolojisi Havalandırma Havuzları, Anaerobik Havuzlar, .; Dengeleme ve Terfi Tanklarında; güvenilir ve verimli çalışma için, Dalgıç Akış Oluşturucularve Mikserler ... GRUNDFOS; Atıksu arıtma tesisine veya endüstriyel uygulamanın özelliklerine göre, istediğiniz şartları sağlayacak; verimli, malzeme dayanımı yüksek, kusursuz, her parçası güveninizi sağlayabilmek için defalarca teste tabi tutulan, dalgıç mikser ve akış oluşturl\cuhs:ırı, Çözüm Ortağınız olarak, sizlere sunmakt'.dır. \ Miks~p- 1 kt veya planet dişli tahrikli olmak • ere O 75/~ w a kadar, Akıs ol ustur 1 ' lmak üzere 1,3kW den 6 -----::..-1-~~ı-----

haberler HORSTMANN Geri Dönüşüm Teknolojileri Departmanı ile Türkiye'de A iman firması HORSTMANN GınbH & Co KG'nin Geri Dönüşüm Teknolojileri Departmanı, Türkiye'cleki 1000 ton/gün kapasiteli Şehir Çöplerini Ayrıştırma Tesisi'nin kurulması amacıyla Türkiye temsilcisi Seven Ltd. ile anlaşma gerçekleştirdi. Şehir çöplerinin geri kazanımlarının sağlanması konusunda özel teknolojileri ile faaliyet gösteren ve bu konuda Avrupa'nın önele gelen firmaları arasında yer alan HORSTMANN'nın uzmanlık alanları arasmcla; şehir çöplerinin içindeki geriye dönüşebilir malzemenin cleğerlendirilınesi ile ilgili tesislerin kurulması, şehir çöplerinden alternatif yakıt elde edilmesi, mekanik ve biyolojik teknolojilerle sıvı ve organik atıkların geri kazanımı tesislerinin kurulması ve inşaat molozlarının geri kazanımları ile ilgili tesislerin kurulması yer alıyor. Müşteri talepleri doğrultusunda ela hizmet veren HORSTMANN, üstün nitelikte mühendislik tasarımları ile projelerine dahil ettiği makine ve ekipmanları yüzde 60'tan fazlasını imal ediyor. Avusturya, Polonya, İspanya, Fransa ve İngiltere başta olmak üzere Birleşik Arap Emirlikleri, Tayvan, Endonezya ve Çin'cle katı ve sıvı atıkların ve inşaat hurdaların111 geri dönüşümünde HORSTMANN imzası bulunuyor. ■ Global Yatırım'ın Yeni Girişimi Çınar Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarı TÜRKAK Tarafından Akredite Edildi ;W•••••••••••••••••••••••••••••••ı : C!J rOtıwl ; ; b NM~- i i ! j AKREDiTASYOSENRTIFIKASI 1 1 l ; ______ .. _..,._ ~ ; (:IIWI ÇC!VltE 04..çUı.ı VI ANAl.lı ~ ; U90f'IATUV-.fll ~ ~ ~- ....=. ,.~~-::•O.- ; : l ; =~:.-:-::=~.:::..=~--- ~ i- ... _,. ,. ~ -·- ,.___ ; ~ =;:--=:::::---'"~-"-~ :· ·, C s1ı<,,r ı i .... _~ )..:.-::.·- ; ; -·-- -- ! : : ••-••••• ...... ••••u•,.••u,u • •• • _} C evre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ta- # rafından verilen Çevre Analizleri Yeterlik Belgesi'ne sahip olan Çınar Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarı; hava kalitesi, su kalitesi, gürültü ölçümleri ve numune alına konusunda Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından 29 Kasım 2005 tarihinde akreclite edildi. Teknolojik gelişmeleri yakmclan takip ederek ileri teknoloji ve uzman kadrosuyla çalışmalarını sürdüren Çınar Çevre Ölçüm Laboratuvarı, TS EN ISO 17025 standartlarına uygun olarak hizmet veriyor. ■ E kim 2004 tarihinde ana sözleşmesini değiştirerek Global Menkul Değerler'in holdinge dönüştürülmesiyle kurulan Global Yatırım Holding, enerji ve altyapının ardından, gayrimenkul işine giriyor. Global Yatırım Holding, Denizli'de alışveriş merkezi, konut ve otel projelerinin geliştirilmesine yönelik yaklaşık olarak 150 bin metrekarelik yüzölçüınüne sahip bir arazinin satın alınmasına ilişkin olarak Okyanus Taahhüt A.Ş. ile görüşmelere başladı. Enerji, altyapı ve finansal servisler olmak üzere üç temel faaliyet alanında yatırım yapan Global Yatının Holding, son dönemde özellikle cloğalgaz dağıtım ihaleleri ve özelleştirmelerle gündeme geleli. Global'in içinde yer aldığı konsorsiyumlar Konya, Çorum, Uşak ve Ereğli'cle cloğalgaz dağıtımı yaparken, şirket Kuşadası Limanı'nın ela işletmeciliğini 36 yıllığına devralmıştı. Yönetim Kurulu Başkanlığı Mehmet Kutman'ın yaptığı Global Yatırım Holding, Galata Port ihalesine, 3.5 milyar Avro ile en yüksek teklifi vermişti. ■ [I] SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 6

(. LOWARA www.lowara.com , ~ ..... •.::','4 ···~ Lowara ürünleri ve teknolojisi ile daha çok su, daha az enerji tüketimi. .. Su vazgeçilmezdir ve modern yaşamın kalitesine etki eder. Gelişmiş tasarımı sayesinde Lowara SVserisi pompalar, daha üstün motor ve hidrolik performans, düşük sesseviyesi ve yüksek enerji tasarrufu sunar. Lowara SV serisi ile daha rahat ve kaliteli bir yaşam ... Su teknolojisinde mükemmellik! Max.basınç: 330 m. Max.debi: 120 m3/saat ITT- Lowara Türkiye Distribütörlüğü Satış Ofisi Tel: 0216 452 0401 pbx Fax:0216 451 7802 i nfo@su permati k.com 1 SANTRiFÜJPOMPALJ DERİNKUYU POMPALAR! 1 DRENAJ POMPALAR! 1 HİDROFOR SİSTEMLERİ 1 Lowara t/-..; ITT lndustries "-.ı Engi,ıeered for life

haberler Avrupa Güneş Ödülü 2005 Dr. Lokurlu'nun Dr. Lokurlu geliştirmiş olduğu "Dünyada ilk kez Güneş Enerjisiyle Direk Soğutma Sistemi" ile elde ettiği başarılarına, Avrupa Güneş Ödülü 2005'i ele kattı. 7 Aralık 2005 tarihinde Berlin'cle düzenlenen Avrupa Birliği ülkelerinden ve Almanya'elan temsilcilerin katıldığı törende, ödülün sahibi olan Dr. Lokurlu, yaptığı konuşmada jüriye teşekkür ettikten sonra, ulaştığı noktaya büyük zorlukları azimle aşarak gelmenin mutluluğunu yaşadığını söyledi. R.I.O. Yaratıcılık Ödülü, Energy Globe Awarcl, Dünya Çevre Oscar'ı, Japonya'cla verilen Dünya Çevrecilik Ödülü (Global 100 Eco-Tech Awarcl) gibi toplam altı ödüle layık görülen Lokurlu'ya Avrupa Güneş Enerjisi Ödülü 2005 ile yeni bir ödül daha gelmiş oldu. Geliştirilen sistem, insanlığın enerji clarboğazına girdiği bu dönemde artan çevre sorunları yüzünden önemini daha çok gösteriyor. Jüri yaptığı açıklamada; bu ödülü, dünyanın birçok ülkesinde ihtiyaç duyulan yenilenebilir enerjilerin yaygınlaşmasına katkıda bulunacağını işaret etti. Şu anda çalışmalarını Almanya ve Türkiye başta olmak üzere, dünyanın değişik ülkeleriyle ortak olarak sürdüren Lokurlu, geleceğin teknolojisini geliştirmek için yapılan çalışmaların, tüm dünya tarafından anlaşıldığını ve bunun sonucu olarak ela, dünyanın bir çok yerinden taliplerin olduğunu söyledi. Dr. Lokurlu yıllarca araştırıp geliştirdiği ve 2003 yılından bu yana uygulamaya sunduğu ürünün, dünyanın birçok yerinde kurulmaya başlamasının yanı sıra, dünyanın değişik ülkelerinde giriştiği ortaklıklarla birlikte, insanlığın en büyük sorunları olan enerji ve bunun sonucu olan çevre sorunlarını çözmek için katkıda bulunmanın gururunu yaşıyor. ■ Honda'dan Çevreci Girişim H onda Motor, geliştirdiği ince filmli güneş enerjisi hücresinin seri üretimine 2007'cle başlamayı planlıyor. Honcla'clan yapılan açıklamaya göre, ince filmli güneş enerjisi hücresi silikon içermeyen malzemelerden üretiliyor. Konvansiyonel güneş enerjisi hücresi üretimine göre yüzde 50 daha az enerji harcanan ince filmli güneş enerjisi hücresinin üretimi sırasında yüzde 50 daha az karbondioksit açığa çıkıyor. Yıllık kapasitesi 27.5 megawatt olan (ev başına 3.5 kw olarak hesaplandığında yaklaşık 8 bin eve elektrik sağlayacak miktara eşdeğer) seri üretim tesisi, Honda'nın Kunıamoto fabrikasında kurulacak. Honcla'nın üretim mühendisliği alt kuruluşu olan Honcla Engineering Co. Ltcl. bünyesinde montaj hattı kullanılarak, 2006 sonbaharının ikinci yarısında sınırlı bir alanda sınırlı miktarda güneş enerjisi paneli üretimine başlanacak. Honcla, yeni jenerasyon güneş enerjisi hücresinin kullanımını ve performansını 2002 yılından bu yana, Hosoe'deki Motor Fabrikası, Honcla Mühendislik Merkezi ve Japonya'claki Honcla Wako binası dahil olmak üzere 12 Honda tesisi ile ABD ve Taylancl gibi denizaşırı merkezde izliyor. ■ Muğla Üniversitesi'nden 11Çevresel Eylem Programı11 Avrupa Topluluğu'nun, Avrupa-Akdeniz Ortaklığı çerçevesinde yürüttüğü l\ıIEDA Programı'nın alt programlarından birisi olan Kısa ve Orta Dönem Öncelikli Çevresel Eylem Programı'nın üçüncü kuşak yarışmalı proje çağrısının konusu, "Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi ve Sürdürülebilir Kalkınma"clan oluşuyor. Akcleniz'cle Avrupa Topluğu üyesi olmayan ülkelerdeki projeleri kapsayan çağrının 10.6 milyon Avro bütçeden oluşan Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetimi bölümüne Akdeniz ve Avrupa ülkelerinden 65 proje önerisi sunuldu. Tür- [m SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 6 kiye Kıyı Alanları ile ilgili 4 projenin ele yer aldığı 17 proje ön elemeyi geçti ve kapsamlı proje önerisi hazırlamaya davet edileli. Kapsamlı proje önerilerinin cleğerlenclirilmesi sonucunda, çeşitli Akdeniz ülkelerine dağılan 10 projenin desteklenmesine karar verileli. Bu projeler arasından; ülkemizde Muğla Üniversitesi Mühendislik Fakültesi tarafından önerilen "Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi'ncle yer alan Gökova İç Körfezi ve Sedir Adası için tüm ilgililerin işbirliğiyle bütünleşik yönetim eylem planının hazırlanması ve uygulanması" adlı, üç yıl süreli ve toplam 1 milyon 334 bin 500 Avro bütçeli Gökova Proje'si Avrupa Topluluğu'nclan 1 milyon 67 bin 600 Avro maddi destek kazandı. Muğla Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Kıyı Alanlan Yönetimi Türkiye Milli Komitesi Başkanı Prof. Dr. Erdal Özhan yönetiminde sürdürülecek olan projeye; Muğla Üniversitesi'nin yanı sıra Çevre ve Orman Bakanlığı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Uzaktan Algılama ve Coğrafik Bilgi Sistemleri Laboratuvarı "ortak kuruluşlar" olarak katılıyor. ■

------ WATER IS LiFE MEMBRANEEUROPE ■ R0PUR componants ~__,, WAVE CYBER .,,.,, P R E S S U A E V E S S E L S Fulya Mah. Pehlivan Sk. Meriç Konak 11 B Blok No:3/23 Şişli /İSTANBUL Tel: 0212 272 09 67 pbx Faks: 0212 272 09 70 e-mail: trio@triowater.com

haberler Recycling İstanbul, geri dönüşümde ileri teknolojileri bir arada sunuyor! Su ve Atık Su'dageri dönüşüm çözümleri Recyclinglstanbul'da! • 22 - 25 Haziran 2006 tarihlerinde İstanbul Tüyap Beylikclüzü Fuar Merkezi'ncle ikincisi gerçekleştirilecek olan Recycling İstanbul Fuarı, geri dönüşüm ve atık yönetimindeki en son teknoloji ve yaklaşımlara ev sahipliği yapacak. Fuar, genişleyen yeni konsepti ile katı atık dışında su ve atık su konularında ela ulusal ve uluslararası çözümleri bir arada sunacak. İlki 2005 yılında gerçekleştirilen ve 2225 Haziran 2006 tarihleri arasında ikin- [g] SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 6 DDDl ci kez ziyaretçileriyle buluşacak olan Recycling İstanbul Fuarı bu yıl, genişleyen yeni konseptiyle katı atık dışında, özellikle su ve atık su konularında ela en yeni geri dönüşüm teknolojilerine ev sahipliği yapacak. Bu alanda "AtıkSulann İleri Arıtımı", "Suların Tekrar Kullanımı", "Atık Sulardan Değerli Maddelerin Geri Kazanımı", "Soğutma Sulannın Tekrar Kullanımı ve Arıtma Çamuru Minimizasyonu" gibi alt başlıklara ilişkin çözümler Recycling İstanbul 2006'cla yer alacak. Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimiyle ilgili tüm konular,Recyclinglstanbul2006'da! Recycling İstanbul 2006; su ve atık su konulannın yanı sıra atık yönetimi alanının diğer ana başlıkları olan "Katı Atık, Atık Gaz ve Yenilenebilir Enerji" konularında, ileri teknoloji ile ürün ve hizmet sunan yerli ve yabancı firmalan, profesyonel ziyaretçilerle bir araya getirecek. Fuarda ayrıca, "Arıtma Çamurları", "Genel Ekipmanlar", "Kentsel Temizlik Araç ve Gereçleri", "Ölçme ve Ayar Teknolojileri, Hizmet ve Seıvisi", "Gürültü, Kaza Önleme ve İş Güvenliği" ile "Bilim Araştırma ve Geliştirme" konularındaki en yeni ürün ve hizmetler sergilenecek. Geri dönüşümün adresi"Recycling lstanbul'06.".. 8000 m' kapalı alanda 204 yerli ve yabancı firmanın ürünlerini sergilediği, 27 ülkeden toplam 5 bin profesyonel ziyaretçinin yoğun ilgiyle izlediği Recycling İstanbul'05, daha ilk yıldan alanında Avrasya coğrafyasının en etkin organizasyonları arasında yer alacağını ortaya koydu. Ziyaretçileri arasında; sanayici ve yan sanayiciler, sektör profesyonelleri, atıktan mamül ve yarı mamül üreten sektör temsilcileri ile mühendislerin çoğunlukta olduğu Recycling İstanbul, 2006 yılında ela Türkiye'cle geri dönüşümün tek adresi olacak. Fuar, bu yıl ela yerel yönetimler ile özel sektör ve kamu kuruluşlarından profesyonellerin katılımıyla, uluslararası ölçekte sektörün buluşma noktası olacak. Etkinlik programları, sektörün gündemini fuara taşıyacak ... T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı ile İstanbul Büyük.şehir Belediyesi başta olmak üzere, alanında öncü ulusal ve uluslararası derneklerin işbirliği ile yine güçlü bir etkinlik programına ev sahipliği yapacak olan Recycling İstanbul Fuarı, geri dönüşüm liderlerini, Türl<.iye'deki yerel yönetimler ve özel sektör temsilcileri ile buluşturacak. Fuar süresince devam edecek konferans, seminer ve forumlarda "Bioclizel, AB Uyum Sürecinde Çevre Mevzuatları, ACRR Dünya Şehirler ve Bölgeler Birliği seminer programı, KAKAD ve BIR Uluslararası Geri dönüşüm Bürosu - Katı Atık, Atık Su ve Endüstriyel Atık, Yerel Yönetimler, Bio-Enerji, Lisanslı Kuruluşlar, ÇEVKO Ambalaj Geri dönüşümü konularında, tüm sektörleri yakından ilgilendiren ileri teknolojiler ve örnek uygulamalar aktarılacak. ■

haberler BTC'den 11Çevresel Yatırım Programı11 B akü-Tifüs-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı Proje Direktörlüğü; 1 milyon 460 bin dolar bütçe ile kaplumbağa, kuş, fok ve bitkileri koruyan "Çevresel Yatırım Programı (ÇYJ))" kapsamında altı farklı projeyi hayata geçireli. 1776 kilometrelik boru hattının 1076 kilometrelik Türkiye ayağında çevrenin etkilenmemesi amacıyla gerçekleştirilen ÇYP projelerinin 4.'sü 16-17 Kasım 2005 tarihlerinde gerçekleştirilen çalıştaycla ele alındı. BTC hattındaki ÇYP projeleri: Deniz Kaplumbağalarının Keşfi Projesi, Akdeniz Foku Araştırma Projesi, Huş Tavuğu Yaşam Alanı Araştırmaları Projesi ve BTC Hattındaki Türkiye'nin Önemli Bitki Alanları Projesi'nclen oluşuyor. Ekolojik Araştırmalar Derneği ile ortak olarak 250 bin dolar bütçe ile gerçekleştirilen Deniz Kaplumbağalarının Keşfi Projesi, Yeşil Deniz Kaplumbağası'nın yuvası bulunan Haydar Aliyev Deniz Termali'nin yer aldığı Sugözü kıyılarının önemini ele alıyor. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü uygulayıcı ortaklığıyla yürütülen ve 135 bin dolar bütçe ile hazırlanan Akdeniz Foku Araştırmaları Projesi, İskenderun Körfezi'ncleki Akdeniz foklarının durumunu incelemeyi amaçlıyor. 300 bin dolar bütçe ile Doğa Derneği Bircllife International ve Royal Society for the Pretection of Bircls (RSPB) tarafından ortaklaşa yürütülen Huş Tavuğu Yaşam Alanı Araştırmaları Projesi, iğne yapraklı ağaçların bulunduğu yüksek rakımlı ormanlarda bulunan Huş Tavuğu'nu korumayı amaçlıyor. İstanbul Üniversitesi Botanik Fakültesi ve Ecza Bitkileri Bölümü ile birlikte yürütülen, BTC Hattı'nclaki Türkiye'nin Önemli Bitki Alanları Projesi'ncle, önemli bitki alanlan, göze çarpan botanik öneme sahip yerlerin tanımlanmasında uluslararası kabul görmüş kriterleri kullanıyor. ■ t • GPM ARITMA SİSTEMLERİ www.gpmwatermill.com -T-l-lıf.A-11-d:: ;, r ı r lfMAK RCIUBfSINl VE JEKNOLOJISINI TlııtKIYE'Yf TA$IYORUZ (€ MEDİKAL ÜNİTELER İÇİN ARITMA CİHAZLARINDA ( E BELGESİ SUARITMVAE KİMYASALLARINDA ULUSLARARASI KALİTE BELGESİ GMK Bulvarı No:102/11 MaltepeA• NKARTAel:03122305272 •2319867 Fax:(0.3122) 319867www.gpmwatermill.coem-mailg: pm@gpmwatcrmill.com Kazım DirlikMah.175.Sok.No:16Bornova• İZMİR Tel:(0.232)31285 64 Fax(0.212)34204 54 e-maili:zmir@gpmwatermill.com 19 Mayıs Mah.Abidik. İşhanı No:2/14•SAMSUN Tel-Fax(:0.362)43305 25 e-mail:samsun@gpmwatermill.com Eğriçam Mah.2290.Sk.No:2/1 • MERSİN Tel·Fax(:0.324)3411182 e-mail:mersin@gpmwatermill.com AnkaraCad. Fazlıoğlu İş Merk.No:133/64 İZMİT Tel-Fax(:0.26232209 85)e-mail:izmit@gpmwatermill.com SalamisYoluNaimTayyaSr okak8.BlokNo:32 • Magosa/ K.K.T.C. Tel-Fax(:0.392)36609 26 e-mail:kibris@gpmwatermill.com

f--------HUBERwıı=e,ımnı•ıwı DERiN KANALIZGARALARI Evselve Endüstriyel Atıksu Arıtma Tesislerinde, Su alma yapılarında, Endüstriyel proses sularının ve Çamurların içindeki katıların tutulmasında, yüksek debiler için HUBER RAKEMAX : 6 - 150 mm. ve HUBER {HYDROPRESS) STEPSCREEN {SSV,SSF,SSL,SSM) : 1,25 - 6mm. çubuk aralıklarında, HUBER ESCAMAX : 2 - 6 mm. delik çaplarında imal edilen, yeni veya mevcut tesislerde dar ve derin kanallar için en ideal ızgaralar. Mükemmel hidrolik özellik, az yük kaybı, yüksek katı/sıvı ayırma verimi, STEPSCREEN ve RAKEMAX ızgaralarında ızgara yapısının kendi kendini temizlemesi sayesinde çubuk aralıkları temizlenir, ESCAMAX ızgaralarında ise üst seviyedeki bir fırça ile ızgara delikleri temizlenir, tıkanma olmaz. HUBER Screw {Ro8t) ve Vacuum konveyörler ile ızgaralarla tutulan katı maddelerin ta~ınması, yıkanıp preslenmesi için kullanılan WASH PRESS {WAP) ekipmanları ile birlikte komple bir sistem ve mükemmel verim. Sonuçta, tutulan katı maddelerin uzaklaştırılmasında büyük ekonomi sağlanır. Komple paslanmaz çelik standartlaştırılmış imalatlar, kısa sürede teslim imkanı, kompakt, sağlam, problemsiz nakliye, çok basit ve süratli montaj, komple otomatik ve sorunsuz işletim, çok az bakım ve yedek parça ihtiyacı, çok az enerji ve insan dikkati ihtiyacı, koku yayılmasını önleyen komple kapalı sistemler. HUBER TECHNOLOGY Bilgi için: 0212 263 55 81 The quality company worldwide haberler Çevre Mühendisleri Bir Araya Geldi J va,am dongusu degcrtcndirme C evre mühendisliğine dair konuların bilimsel olarak ele ~ almması amacıyla gerçekleştirilen ve bu yönele bilimsel çalışmaların sunulduğu 6. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, "Ulusal Çevre Politikaları - Temiz Üretim" başlığı ile 24-26 Kasım 2006 tarihlerinde İstanbul Teknik Üniversitesi' Ayazağa Yerleşkesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi'ncle gerçekleştirildi. Kongrede; Türkiye'cleki çevre politikalarının yanlışlarına değinilirken, havza ve su ortamı moclellernesi, hava kirliliği, çevre politikaları, temiz üretim, çevre bioteknolojisi, içme suları, endüstriyel kirlenme kontrolü, fiziksel - kimyasal arıtım, katı atık yönetimi, reaktör modellemesi, çevresel modelleme, sulak alanlar ve genetiği değiştirilmiş organizmalar konularına ela yer verileli. 57 adet sözlü bildirinin sunulduğu 6. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi'ncle: 2005 ÇMO Mesleğe Saygı Ödülleri kapsammcla; Teoman Öztürk anısına Prof. Dr. Cevat Geray'a, Memik Yapıcı anısına Tahir Öngür'e, Prof. Dr. Füsun Şengül anısına Prof. Dr. İnci Gökmen'e ve 2005 ÇMO Çevre-Toplum Başarı Ödülleri kapsamında; Ken Saro Wiwa anısına Senih Özay'a, Bayram Çavuş anısına Bekir Coşkun'a, Kazım Koyuncu anısına Prof .Dr. Leziz Onaran'a kongre kapanışında düzenlenen ödül töreni ile ödül verileli. ■

haberler Enka, Aktör İle Masaya Oturdu Enka ve Yunan ortağı Aktör, Umman'daki 18 milyar dolarlık Blue City projesinin ilk bölümünün inşaatı için 05 Ocak 2006 tarihinde anlaşma imzaladı. İşaclaını Şarık Tara'nın şirketi Enka İnşaat, Umman'daki Blue City projesi için ortağı Aktör firmasıyla birlikte 1.9 milyar dolarlık anlaşma imzaladı. Türk firmalarının bugüne kadar yurtdışında aldığı en büyük işlerden birisi olan Blue City ile ilgili anlaşma haberi 05 Ocak 2006 tarihinde Enka İnşaat'tan İMKB'ye gönderilen açıklamayla duyuruldu. Açıklamada; Enka-Aktör Müşterek Teşebbüs Ortaklığı'nın işveren firma Asit ile Blue City projesinin 1.9 milyar dolar tutarındaki 1. kısım inşaatı ile ilgili ön anlaşmayı 05 Ocak 2006'cla Umman'ın başkenti Muskat'ta imzaladığı kaydedildi. Açıklamanın ardından Enka hisseleri günü yüzde 0.6'1ık primle 16.90 YTL'den kapattı. Enka'nın yer aldığı projeyle Umman'da Dubai benzeri bir kent inşa edilecek. Çeşitli etaplardan oluşacak Blue City projesinin Enka'nın ela yer aldığı ilk aşamasında 5 bin daire, 200 villa ve 4 otel inşaatı yapılması bekleniyor. Umman'ın El Sawaidi adlı sahil bölgesinde kurulacak olan Blue City'nin tamamının 15 yılda tamamlanması hedeflenirken, proje maliyetinin 15 milyar Avro'ya kadar çıkabileceği vurgulanıyor. ■ Solar Anonim Şirketi Atağa Geçti A lmanya'dan Kuzey Afrika'ya kadar güneş enerjisi sistemi satan Solar Anonim Şirketi'nin 2005 yılı ihracat rakamı 1.5 milyon dolar olarak belirtiliyor. Önümüzdeki yıl için 2.5 milyon dolarlık ihracat hedefleyen firma, üretim kapasitesini yıllık 200 bin metrekareye çıkardı. Dünyada, Çin'clen sonra en fazla güneş enerjisiyle çalışan su ısıtıcılarına sahip olan Türkiye'cle iç pazara yönelik üretim kadar, ihracat da ön plana çıkıyor ve yenilenebilir enerjinin önemi gün geçtikçe artıyor. Solar Isı A.Ş. Genel Müdürü Rıza Durdu, yaklaşık 20 yıl önce Kayseri'cleki bir firmanın adıyla montaj yaparak yola çıktıklarını şimdi ise Türkiye'nin güneş enerjisi sistemleri üreten ve ihraç eden belli başlı firmalarından biri haline geldiklerini söylüyor. İstek markası adı altında son iki yıldır alüminyum radyatör ve havlu radyatörleri ele imal ettiklerini belirten Durdu, "Yıllık üretim kapasitemiz 200 bin metrekare ve üretimin yüzde 40'ı ihracata gidiyor" bilgisini veriyor. İhracat yaptıkları bölgeleri Avrupa, Avustralya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika olarak sıralayan Durdu, 2005 yılı ihracat rakamlarının 1.5 milyon, 2006 hedeflerinin ise 2.5 milyon dolar olduğunu belirtiyor. ■ Su Sisteminde Oluşan KİREÇTAŞI SANAYİYE ZARAR VERİR ç_özüM: Kireçtaşı Önleyici Frekans Jeneratörü HydroFLOW HydroFLOW'un ürettiği Radyo Frekansı kireçtaşı oluşumunu engeller ve mevcut kireç taşlarını çözer, yeni kireçtaşı oluşumuna müsade etmez ve yosun üremesini azaltır. HydroFLOW bakım istemez, yedek parça gerektirmez. HydroFLOW boru çapına göre seçilir; su hızı, su sertliği ve su sıcaklığı cihazın seçimini ve başarısını etkilemez. HydroFLOW'un patentli özel feritleri sayesinde radyo frekansı suya iletilir ve su ile tüm sisteme yayılır. KULLANIM ALANLAR/ lsı eşanjörlerinde Otoklavlarda Su soğutma sistemlerinde Sıcak su üretim cihazlarında ffluRKUT SU TEKNİGİ LTD.ŞTİ. Tel: (0232) 486 23 23 (pbx) Fax: (0232) 486 24 24 www.burkut.com.tr info@burkut.com.tr İZMİR ½" ve 24" arası boru çapları için modeller mevcuttur. SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 6 ~

etkinlikler TARİH FUAR ADI YER ÇEVRE 16 19 ŞUBAT 2006 BIOFACH WORLD: Doğal Madde Fuarı Nuremberg, ALMANYA - 21 - 25 ŞUBAT 2006 Yenilenebilir Enerjiler Üzerine Dünya Güneş Enerjisi Fuarı Berlin, ALMANYA --- 23 - 25 ŞUBAT 2006 TEKNA: Çevre ve Enerji Teknolojileri Fuarı Naples, İT ALYA . 28 ŞUBAT-Ol MART 2001 AQUA - İSRAİL: İsrail Uluslararası Su, Atık Su, Çöp ve Geri Dönüşüm Teknolojileri Fuarı Tel Aviv, İSRAİL MART 2006 EKOLOJİ - İSTANBUL: Ekolojik Ürünler ve Çevre Teknolojileri İstanbul, TÜRKİYE f03 -05 MART 2006 LEBENSFREUDEFRÜHJAHRSMESSEH: amburg Doğa, İyileştirme ve Sağlık Sergisi Hamburg, ALMANYA 03 - 05 MART 2006 Nitelikli Doğal Yaşam ve Çevre Fuarı Lerida, İSPANYA 1 07 - 09 MART 2006 FOR CITY: Çevre Fuarı Prag, ÇEK CUMHURİYETİ 1 08 - 09 MART 2006 IWWE: İrlanda Su, Atık Madde ve Çevre Sergisi Dublin, İRLANDA 08 -09 MART 2006 IRWM: İrlanda Geri Dönüşüm ve Atık Madde Yönetimi Sergisi Dublin, İRLANDA 08 - 10 MART 2006 Shanghai Uluslararası Hava, Su, Yeşil Alan ve Yenilenebilir Enerji Sergisi Shanghai, ÇİN 10 - 12 MART 2006 Yapı Fuarı Dortmund, ALMANYA . 10 - 12 MART 2006 ERNEUERBAREENERGIEN: Uluslararası Yenilenebilir Enerji ve Etkin Enerji Üretimi ve Tük. Fuarı Boblingen, ALMANYA 11 - 12 MART 2006 Güneş Enerjisi ve Enerji Tasarrufu Sergisi Wermelskirchen, ALMANYA 14 - 16 MART 2006 ECOLOGY OF BIG CITY: Büyükşehir Ekolojisi Üzerine Uluslararası Ekoloji Formu ve Fuarı St. Petersburg, RUSYA 14 - 16 MART 2006 Uluslararası Atık Madde Yönetimi Fuarı St. Petersburg, RUSYA - 15 - 17 MART 2006 ENVIROTEC ViETNAM: Vietnam Gürültü Kontrolü ve Çevre Yönetimi Teknolojileri Fuarı Hanoi, VİETNAM - 15 - 18 MART 2006 SEP:Ekoteknoloji Uzmanları için Tertibat Sergisi Padua, İT AL YA 16- 19 MART 2006 WIN World of lndustry İstanbul, TÜRKİYE . --- 17- 20 MART 2006 VIVRE AUTREMENET BIO & NATURE: Ecobat Alternatif Yaşam ve Çalışma Fuarı Paris, FRANSA 21 - 23 MART 2006 Uluslararası Spill06 Fuarı Londra, BRİT ANYA 24 - 26 MART 2006 UMWEL T KEHL: Enerji ve Yapı Fuarı Kehl-on-Rhine, ALMANYA 28 - 31 MART 2006 SMAGUA -SMA: Uluslararası Su ve Çevre Fuarı Zaragoza, İSPANYA 29 - 31 MART 2006 GLOBE: Uluslararası Çevre ve Çevra Çalışmaları Konferans ve Fuarı Vancouver, KANADA . 29 MART - 02 NİSAN 200f ECO LiFE:Hammadde Yönetimi ve Çevre Koruma Özel Sergisi Cluj-Napoca, ROMANYA . 31 MART - 02 NİSAN 200f LEBENSFREUDEMESSELÜBECK: Doğa, Sağlık ve Ekoloji Sergisi Lubeck, ALMANYA 31 MART - 02 NİSAN 2001 UMWEL T: Lindau Enerji ve Üretim Fuarı Lindau, ALMANYA 4 31 MART - 02 NiSAN 2001 UMWEL T MUNCHEN: Germening -GERMERING: Enerji ve Uretim Fuarı Germering, ALMANYA 03 -06 NİSAN 2006 SYRENVIRO: Suriye Uluslararası Çevre Fuarı Damascus, SURİYE 04 -06 NİSAN 2006 ECO INDUSTRIES: Çevre Endüstrisi Fuarı Metz, FRANSA . 04 - 07 NİSAN 2006 ROMENVIROTEC-SEP: Uluslararası Çevre Koruma Ekipman ve Teknolojileri Fuarı Bucharest, ROMANYA 05 - 07 NİSAN 2006 MAN, ECOLOGY, HEALTH: Uluslararası Tıp ve Ekoloji Fuarı Barnaul, RUSYA ~ SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ• SAYI 6

TARiH FUAR ADI YER 1 Atık MaddeEkpozisyonu t ECO MEDITERRANEAA: kdenizÜlkelerindeÇevre Korumave Geliştirme Fuarı BIOEDILIZIA:Çevre Koruması ve Ekolojik Yapılanma Fuarı WASTEPRO: Atık MaddeYönetimi Fuarı I RECYCLING:Geri Dönüşüm ve Atık MaddeYönetimi Fuarı - ECOLOGY:Çevre Koruma Fuarı ÖKO PECS:Çevre Korumave Toplu Hizmet Fuarı ENVIBRNO: Uluslararası Çevre Koruma Fuarı 05 -07 NİSAN 2006 06 - 08 NİSAN 2006 07 -09 NİSAN 2006 18 - 21 NİSAN 2006 18 - 21 NİSAN 2006 18 - 21 NİSAN 2006 20 - 22 NİSAN 2006 25 - 29 NİSAN 2006 28 - 30 NİSAN 2006 28 -30 NİSAN 2006 su f WSDVVTF/EPTEE: Uluslararası SuTeminive Boşaltımı, Su Arıtımı ve Çev.KorumaTek.ve Ekip. Fuarı UMWELT: ErdingEnerjive Yapılanma Fuarı 12 -16 OCAK 2006 14 - 16OCAK 2006 24 - 27 OCAK 2006 Su ve Atık SuEkipmanve Sistemleri Fuarı WETEX:Su,EnerjiTeknolojileri ve Çevre Fuarı l TAU INTERNATIONAL: Uluslararası Çevre Teknolojileri ve Hizmetleri Fuarı 31 OCAK-03 ŞUBAT 2006 14 - 16 ŞUBAT 2006 15-18ŞUBAT2006 Uluslararası lsınma, Havalandırma, Temizlikve Çevre Koruma Fuarı Uluslararası Suve DünyaEnerjiKongresive Fuarı ---- AQU TEC: Uluslararası SuYönetimive Su Arıtımı Teknolojileri Konferansve Fuarı 25 - 28 ŞUBAT 2006 28 ŞUBAT-Ol MART 2006 02 - 05 MART 2006 03 - 09 MART 2006 08 - 09 MART2006 15 - 17 MART 2006 17- 21 MART2006 21 - 24 MART2006 28 - 30 MART 2006 28 - 31 MART 2006 29 - 31 MART 2006 18 - 21 NİSAN 2006 26 -29 NİSAN 2006 28 - 30 NİSAN 2006 1 AGRITEQ: Uluslararası Tarım, Peyzajve Su Fuarı AQUA -ISRAEL: İsrail Uluslararası Su, Atık Su, Atık Su Arıtımı ve Geri Dönüşüm Tek. Fuarı 1 Belediye,Kent, Arıtma, Sporve Emlak Fuarı --- Enerji, Petrol, Doğal Gaz, Su ve Çevre Fuarı --- I IWWE: İrlanda Su, Atık Suve Çevre Fuarı WATERTECH:VietnamSuve Atık Su Arıtımı Sistemve Teknolojileri Fuarı r WORLD WATER EXPO/EX:O AGUA: DünyaSu Forumları ile SuYönetimi Fuarı ASIA WATER: Uluslararası SuTeknolojileri, Ekipman,Hizmet ve Yönetimi Konferansve Fuarı -- KLİMA THERMCENTRALASIA: Uluslararası Su, lsıtma, Havalandırma, Soğutma ve Çevre Fuarı - --- SMAGUA- SMA: Uluslararası Suve Çevre Fuarı -- WQA AQUTECH USA: Uluslararası SuTeknolojileri ve Yönetimi Fuarı WATER & HEALTH: Uluslararası Su Sağlığı, lsıtımı ve Teknolojileri Fuarı --- WATER EXPO:Çin SuYönetimi Fuarı -- WSDVVTF: Uluslararası SuDoldurmave Boşaltma, Su Arıtımı ve Çev.KorumaTek.ve Ekip. Fuarı --- SAi: Su ve Sulama Fuarı 28 NiSAN-OlMAYIS ""'F - - - LasVegas, AMERİKA Palermo, İT ALYA Bari, İT AL YA Minsk, BELARUS Kiev, UKRAYNA Ekaterinburg,RUSYA - Pecs, MACARİSTAN Brno, ÇEK CUMHURİYETİ Shanghai, ÇİN Erding,ALMANYA İsfahan, İRAN Dubai, BAE Milano, İT AL YA -- -- Moskova,RUSYA Essen,ALMANYA -- Cairo, MISIR -- Doha, KATAR Tel Aviv, İSRAİL İzmir, TÜRKİYE Tripoli, LİBYA - Dublin, İRLANDA -- Hanoi, VİETNAM Mexico City, MEKSİKA KualaLumpur,MALEZYA Al mata, KAZAKİSTAN Zaragoza, İSPANYA Şikago, AMERİKA --- Minsk, BELARUS Beijing,ÇIN Shanghai, ÇİN Foggia, İTAL YA SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERi • SAYI 6 Oil

su dün ası ENİS BURKUT infoburkut@burkut.com.tr Klor İle Dezenfeksiyonu İyi Tanıyalım Klor ile dezenfeksiyon ülkemizdeki bir çok işletmede çok basit bir işlem olarak algılanmakta ve suya klor verildiğinde tüm mikropların öldüğü sanılmaktadır. Oysa, klor ile dezenfeksiyonda başarılı olabilmek için doğru uygulamak gerekir. er okuyucumuzun su kimyasını çok iyi bilmediğini varsayarak bu yazıya bir açıklama ile başlamakta yarar görüyoruz. Tabii sularda, deniz suyunda ve sofra tuzu (NaCI) içinde çok miktarda bulunan (CI) elementinin ve (Cr) klorür iyonunun dezenfeksiyon özelliği yoktur. Dezenfeksiyon amacı için kullanılan, Kimya Bilimi ile insanın ürettiği maddeler olan "Klor Bileşikleri" normal şartlarda tabiatta bulunmazlar. Klorlu dezenfektan malzemelerinin halk dilindeki adı "klor" olduğu için bu yazıda klor kelimesi dezenfektan görevi yapan klor bileşiği olarak algılanmalıdır. Klor uzun yıllardır dünya üzerinde, değişik kimyasal bileşikler şeklinde Su clezenfeksiyonu için kullanılıyor. Son on yıl içinde A.B.D.' ele yapılan araştırmalarda, klorun içme sularında bulunan tabii azotlu maddeler ile birleşmesi ile ortaya çıkan klorlu kimyasalların (Halometan) kanserojen olduğu kanıtlandı. Bunun üzerine A.B.D.'cleki şehir .'.:>Uyu yvııcuııc:ııı'\.JC:! ıı ıuc uu I\.i::lJ ı:,etvJC:11 (Halometan) maddelerin azami değerleri yeniden belirleneli ve en çok 0,1 nıg/lt olarak yönetmeliklere girdi. Klor, insana ve gıda ürününe zararlı birçok mikroorganizmayı öldürdüğü ve ucuz fiyata temin edildiği için halen ITQ] SU VE ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ • SAYI 6 dünyada kullanılmaktadır. Başkaca clezenfeksiyon yöntemlerine göre bugün için klor ile clezenfeksiyon en ucuz yöntemdir. Klorun öldüremediği ve insan için zararlı birçok mikroorganizma ela bulunmaktadır. Fakat klorun öldürebildikleri ölclüremecliklerinclen daha çok olduğu için klor hala başarılı bir dezenfektan olarak kabul ediliyor. Türkiye'cle, işletmelerde kullanılan üç klorlu nıaclcleclen söz edeceğiz: Sıvı klor (Sodyum Hipoklorit), Gaz Klor (Saf Klor) ve Toz Klor (Kalsiyum Hipoklorit). Ülkemizde çok ender kullanılan klor dioksit metodundan bu yazıırnzda söz etmeyeceğiz. Bu üç tür klorlu maddeden biri, clezenfeksiyon maksadı ile suya verildiğinde, hangisi kullanılırsa kullanılsın, aşağıda göreceğiniz gibi, su içinde Hipoklorik Asit (HOCI) oluşur ve bu asit içindeki "OCr'' iyonu bir oksitleyici olarak dezenfeksiyon görevini yapar. "Aktif Klor" olarak da anılan Hipoklorik Asit (HOCI)'in nasıl oluştuğunu görelim: ;:,n'.t .n...ıur \.;:,uuyuuı .nıpu.n...ıuruJ ::.uya girdiğinde aşağıdaki kimyasal reaksiyon oluşur: (Sıvı Klor) NaClO + H2O = (Aktif Klor) HOCl + (Kostik) NaOH Görüldüğü gibi, aktif klor ile beraber kostik (NaOH) ele oluşuyor, bu nedenle suya sıvı klor verildiğinde suyun "Klor monitörü kontrolünde Klor dozajı". pH derecesi yükselir. Gaz klor suya girince aşağıdaki kimyasal reaksiyon oluşur: (Gaz Klor) Cl2 + H2O = (aktif klor) HOCl + (Hidroklorik Asit) HCl Görüldüğü gibi, aktif klor ile beraber hidroklorik asit (HCI) ele oluşuyor, bu neuenıe suya gaz Kıor verııoıgınoe suyun pH derecesi azalır. Kalsiyumlu toz klor suya girdiğinde aşağıdaki reaksiyon oluşur: (Toz Klor) Ca(ClO)2 + 2 H2O = (Aktif Klor) 2 HOCl + (Kalsiyum Hidroksit) Ca(OH)2

Bu reaksiyon sonucunda istenen aktif klor ve kalsiyum hidroksit oluşur, suyun pH derecesi değişmez. Klorun Sudaki Dezenfeksiyon Etkisi Dört Unsura Bağlıdır: Suda bulunan aktif klor miktarı (mg/lt cinsinden); Suyun pH derecesi; Serbest klorun sudaki mikroplar ile temas süresi ve suyun sıcaklığı. İyi bir clezenfeksiyon tatbikatında bu dört unsur birbiri ile çok iç içedir ve her birinin önemi çok yüksektir. Onun için bu dört unsurun dezenfeksiyon üzerindeki etkileri beraberce ele alınmalıdır. Aktif Klorun pH Aktif Olma Oranı 5.0 100 6.0 96 7.0 75 7.2 66 7.5 48 7.8 33 8.0 22 Tabloda görüldüğü gibi su içindeki aktif klor miktarının dezenfeksiyona etkisi suyun pH derecesine çok bağlıdır. Düşük pH derecesinde serbest klor yüksek dezenfeksiyon gücüne sahipken, suyun pH derecesi 7,5'in üzerine çıktığında dezenfeksiyon gücü% 50'nin altına düşer. Bir işletmede yalnızca sudaki kloru ölçmek klorun etkisini öğrenmek için yeterli değildir, suyun pH derecesi de aynı anda ölçülmeli ve daha sonra yorum yapılmalıdır. Aktif Kloru Tüketen Maddeler: Su içine konan ve aktif klor'a dönüşen klor bileşiği suda bulunan bazt maddeler ile reaksiyona girer: Mikroorganizmalar, organikler, suda çözünmüş halele bulunan demir ve mangan gibi okside olabilen metaller aktif kloru tüketen maddelerdir. Sıvı Klor: Klorlu dezenfektanlar arasında en çok kullanılan sodyum hipoklorit, yani sıvı klordur. Bu yazıyı kaleme almadan önce yaptığımız araştırmada sıvı klor kullanan işletmelere şu soruyu sorduk: "Satın aldığınız sıvı klor içindeki faydalı kısım bu sıvının yüzde kaçıdır?" Aldığımız cevaplarda, sıvı klor içindeki klor miktarı için o/o 15 ile o/o 3 arasında değerler verileli. Kullanıcıların bize verdikleri bu değerler "kanaat değerleri" idi. Çünkü bu işletmelerde, satın aldıkları sıvı klor içindeki klor oranını ölçebilen bir laboratuvar imkanı yoktu. Piyasada satılan sıvı klorun % 10 ile % 15 kadar klor içerdiği söylenirse ele, sıvı klor kullanan işletmelerin ne kalitede bir dezenfektan satın aldıklarını ve birim dezenfektan başına ne kadar para ödediklerinin farkında olmadıklarını anladık. Sıvı klor uygulamasında bazı dezavantajlar olduğu bilinmeli ve uygulamada bunlar göz önünde bulundurulmalıdır: • Sıvı klor suyun pH derecesini arttırır, pl-T derecesi yükseldiğinde klorun clezenfeksiyon etkisi azalır (pH etki tablosuna Bakın). • Depoda duran sıvı klor içindeki atif klor, özellikle sıcak mevsimlerde, gaz halinde uçar ve bu sıvının dezenfektan özelliği çok azalır. • Sıvı klor içindeki hakiki klor oranının tespit edilmesinde zorluklar vardır, değişik tarihlerde satın alınan her bidon sıvı klorun içindeki hakiki klor miktarı farklıdır. Sıvı klor, dozaj pompası ile suya veriliyorsa, her yeni klor bidonu için dozaj pompası ayarı yeniden yapılmalı veya tam otomatik çalışan sistemler kurulmalıdır. Gaz Klor: Gaz klor en saf dezenfektandır. Gaz klor, diğer klorlu clezenfektanlarclan daha ucuzdur ve çok daha randımanlı olarak suyu dezenfekte eder, çünkü hem saftır (%100 klordur), hem ele suyun pH derecesini biraz düşürür, bu nedenle sıvı klora göre daha az miktarda kullanılabilir ve çok iyi dezenfeksiyon görevi yapar. Gaz klorun suda çözünmesini sağlamak için özel bir aparat kullanılır. Bu aparat sayesinde saf olan klor gazı su içinde kolayca çözünür ve aktif klor oluşturur. Dikkat: İnsanın teneffüs ettiği havada gaz klor bulunması insanı zehirler. Bu nedenle, gaz klorun uygulanmasında, kullanıcı için çok detaylı emniyet tedbirleri alınması gerekir. Gaz klorun bu tehlikeli özelliği uygulamada bir dezavantaj oluşturmaktadır, bu nedenle klorun az kullanıldığı işletmelerde gaz klor kullanmak pratik değildir. Fakat, çok klor tüketen işletmelerde ve şehir sularında gaz klor kullanımı için kaliteli gaz klor tesisi yatırımı yapmak ekonomik avantaj sağlar. Toz Klor: İnsan sağlığına zararlı olmayan Loz klor piyasada "Kalsiyum Hipoklorit" formülünde bulunur "Ca(ClO)ı" ve genelde o/o 65 klor içerir. Yüzme havuzlarında "Siyanür içeren" toz klor türleri kullanılır ve bunların içme ve proses sularında kullanılması çok sakıncalıdır. Toz klor ambalajı üzerindeki bilgileri dikkatlice okuyun ve toz klorun siyanür içerip içermediğinden emin olun. Kullanıcı için toz klorun birkaç avantajını sayabiliriz: Toz klor nötrdür ve suyun pH derecesini değiştirmez; raf ömrü çok uzundur, ambalaj içinde uzun süre bekleyebilir ve bu sırada içindeki klor kaybolmaz; depolamada çok az yer tutar çünkü o/o 65 konsantrasyonda klor içerir. Kalsiyum hipoklorit formülünde olan toz klorun suya sertlik verdiği söylenir. Suda istenen aktif klor miktarı genelde birkaç mg/lt mertebesinde olcluğunclan, bu miktar toz klor suyun sertliğini yalnızca 0,1 - 0,3 Fransız sertliği kadar arttırır ki bu ela suyun özelliklerini fazlaca değiştirmez. Oysa sıvı klor suyun sertliği yükseltmese dahi, suyun pH derecesini yükselttiği için, suda bulunan sertliğin kireç taşına dönüşmesini teşvik eder. Sudaki Klorun Ölçülmesi: Sudaki klor ölçülerek klorun yaptığı clezenfeksiyon SU VEÇEVRE TEKNOLOJİLERi • SAYI 6 ~

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=