Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 82. Sayı (Mayıs 2015)

62 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2015 www.suvecevre.com TEKNİK hemen hemen aynı: Otomat k kum f ltres -zaman ayarlı Akış hızı: 20-22 m/saat Malzeme: Çakıl + kum + antras t Otomat k su yumuşatma-deb kont- rollü-tandem Akış hızı: 36-38 m/saat tuz m ktarı 230-280 gr/lt reç ne Rejenerasyon aralığı: 6 saat Osmoz ün tes : 4 membranlı pH çalışma aralığı: 3-10 Çıkışta garant ed len değerler: Sertl k: 0 fr. Kapas te: 16-20 m/rej. letkenl k 0-5 mc/cm; s l s : 0-1 mgr/lt. Bu değerler n elde ed lmed ğ , kapa- s ten n yarısına b le ulaşılamadığı, müş- ter ler tarafından bel rt lm şt r. Anal zle ncelend ğ zaman; Detaylı anal z yaptırılmamış Sertl kler n aşırı yüksek olması d k- kate alınmamış Suyun ht va ett ğ s l s d kkate alın- mamış; buna bağlı olarak kondukt v - tey etk leyen yonlar ç n suyun anal z yen den yaptırılmamış ve tes s çalışmı- yor den ld kçe veya değerler tutturula- mayınca reç ne laves , membran laves ve de tuz rejenerasyonu yer ne as tl rejenerasyona geç lm ş, ancak y ne de değerler sağlanamamış. Ham suyun anal z , katyon-anyon yonları d kkate alınarak yapılsa ve tds, Na, K, HCO 3 CO 3 le Toplam Sertl ğ çe- ren Ca-Mg yonlarının da m ktarlarının tesp t ed lmes s stem n tasarımında daha yardımcı olacak ve yapılacak olan arıtmanın hata payını ortadan kaldı- racaktır. Bel rt len parametreler n d kkate alınmaması ve yalnızca tds, sertl k, klor, sülfata bakılarak yapılan tasarım- lar sorunlu olacaktır. Bu g b s stem- lerde suyun akış hızının yüksek olması, katyon-anyon yon yükler toplamının dengel olmaması (+/-%5) ters yıkama şlev n n yeterl zaman d l m nde yapıl- maması, rejenerasyon ç n kullanılan tuz m ktarının fazlalığı ve bununla b rl kte durulama suyu fazlalığı, ters yıkama şlev n n ham su le yapılması, hem reç - ney etk lemekte hem de kapas ten n bell b r zaman aralığında düşmes ne neden olmakta ve s l s yonunun g de- r lmes ç n gerekl olan tedb r n alınma- ması, net ce alınamamasının en büyük etkenler ndend r. Bu g b yapılan ham su arıtma s s- temler nde özell kle sten len çıkış değerler nde kondukt v teye ve s l se etk eden yonlar Na (sodyum) yonu olup, bu yon kaçağının %5’ geçmemes gerekecekt r. Çıkış suyu/kullanım noktalarında sten len garant değerler nden kon- dükt v te ve s l s n stenmes hal nde kurulacak s stem, yumuşatma ün tes olmamalıdır. Dem neral ze s stem veya R.osmos+M x-Bed (Karışık Yatak) s s- temler olmalıdır. Daha önce de bel rt- t ğ m z g b , çok sert sularda suyun akış hızı (reç neden geçme hızı) sert- l k m ktarına göre seç lmel ve tankın d zaynında akış alanı ve çapı, seç len hıza göre tesp t ed lmel d r. 0-25 0 Fr sertl k ç n 12-15 m/saat; 35-450 Fr sertl k ç n 8-10 m/saat akış hızı alınmalıdır. 45 fr sertl k üzer ham sularda, suyun sertl ğ öncel kle 25 Fr sertl ğe nd r l- mel , sonrası, bu sertl ğe göre d zayn ed lmel d r. Kurulacak olan ham su arıtma s s- temler nde ham suyun komple anal z (ktyn-anyn) çok öneml d r. Ham suyun ç nde HCO 3 , CO 3 varsa, bu yonların m ktarları f ltreye/yumu- şatıcı ün tes ne g rmeden önce yüzde 90 oranında azaltılmalıdır. Bu şlem yapılmadığı zaman f ltrede taşlaşma, köpük; reç nelerde se bloklaşma, tuz oluşacak, bunun sonucu s stem n ters yıkama, rejenerasyon ver ms zl ğ , kapas ten n düşmes , sık rejenerasyon yapılmasına neden olacaktır. Bu g b hallerde rejenerant olarak tuz yer ne as t kullanılmalı ve as t sonrası degazör kullanılarak s stem d zayn ed lmel d r. Yumuşatıcı s stemlerde yalnızca sertl k alınmaktadır. D ğer yonlar (Na, K, HCO 3 , CO 2 , SO 4 , Cl, S O 2 ) suyun ç nde kalacaktır. HCO ve CO’ n alınması ç n; Öncel kle suyun ph’ının as d k ortama get r lmes , sonra karıştırarak veya havalandırılarak HCO 3 ---- H 2 O + CO 2 parçalanacak ve sonrak s stem n yon yükü azalacaktır. Ham su arıtma s stemler nde çıkış parametreler kondükt v te-s l s yon- larını çer yor se: Ham suyun anal z (komple) d kkate alınarak, “Kum f ltres + ktyn +anyon +M x- bed” “Kum f ltres + Zayıf ktyn + revers osmos + m x-bed” “Kum f ltres + zayıf ktyn + degazör (CO 2 ) + revers osmos + m x-bed” şekl nde s stem tasarımı yapılab l r. Bu g b s stemlerde f ber tanklar kullanılmamalıdır. İsten len sonuçların alınamamasının başlıca nedenler şun- lardır: • Akış hızlarının çok yüksek olması • Ters yıkama işleminin 15 dakika ile sınırlı olması ve yıkama şlem n n tam anlamıyla yapılmaması • Reçine altına kum konulması • Ters yıkama-rejenerasyon ve durulama süreler n n bel rs zl ğ • Ters yıkama işleminin düzgün ve uygun olarak yapılmaması (ham su le) neden yle rejenerasyonun ver ml olmaması (reç nen n rejenerantla teması) • Bu işletme sorunlarında dolayı yeters z kapas te, aşırı rejeneran sarf yatı. Ham su anal z nde yalnızca sülfat, tds, klor, sertl k ve letkenl k değerle- r ne bakılarak s stem tasarımı yanlış ola- caktır; k b r programa yükleyerek yon denges n n kurulması da b r o kadar yanlış olmaktadır. Bunun sonucu çalış- mayan tes sler oluşmakta veya kurul- maktadır. “Tes s çalışmıyor, değerler tuttura-