Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 82. Sayı (Mayıs 2015)

76 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2015 www.suvecevre.com REHBER Membrandan geç ş, hem basınç hem de süzüntü tarafından uygulanan vakum basıncı le sağlanab l r. Membran f ltrasyon prosesler n n ver m nde aşa- ğıdak parametreler etk l d r: • Membranlardaki gözeneklerin büyüklüğü (m kro süzme veya ultra süzme) • Membran malzemesi (organik veya norgan k) • Modül tipi (Boşluklu fiber membranlar, düz tabaka membranlar) • Çalıştırma biçimi (Dik akışlı veya yatay akışlı f ltrasyon). 4.4.2. Tasarım ve İşletme Membran f ltrasyonunun k nc kademe (b yoloj k) arıtma çer s nde hang konumda kullanılacağı Şek l 6’da göster lm şt r. Buna göre membran- lar üç farklı konumda yerleşt r leb l r; b yoloj k arıtma s stem havalandırma havuzu ç nde, havalandırma havuzu çıkışında ve son çökelt m havuzu çıkışı. Akt f Çamur Proses n n B yoloj k Kısmıyla B rleşt r len M kro/ Ultraf ltrasyon M kro/ultraf ltrasyonun b yolo- j k reaktörle b rl kte kullanımında, 20 g/L’n n üstünde b yokütle konsant- rasyonları elde ed leb l r. Bu s stemde membran Şek l 6’dak 1 ve 2 konumla- rına konulab l r. 1 konumunda vakum, 2 konumunda se basınç uygulanır. 0,1 – 0,9 bar arası b r vakumla, 20 le 50 L/(m 2 .sa)’l k süzüntü eldes mümkün- dür. Basınç altında, 1 le 10 bar basınç aralığında 20 le 300 L/(m 2 .sa)’l k b r süzüntü deb s elde ed l r. 4.4.3. Membran F ltrasyonunun Yan Etk ler ve Emn yet Tedb rler M kro/ultraf ltrasyon kullanılması hal nde, stenmeyen toks k veya sten- meyen yan ürün oluşumu görülmez. Ancak konsantre akımı oluşur. Bu akım le lg l yöntemler gel şt r lmel d r. 4.5. Olgunlaştırma Havuzları Çıkış suyu (arıtılmış su) olgunlaş- tırma havuzlarına da r temel tasarım esasları EN 12255-5’te bel rlenm şt r. Bekletme süres 5 gün–20 gün ara- sında olmalıdır. Havuzların tasarımı, p ston akımlı reaktör prens b ne göre yapılmalıdır. Olgunlaştırma havuzları- nın ver ml l ğ , güneş ve sıcaklık g b kl me bağımlıktan dolayı genell kle d ğer dezenfeks yon prosesler nden oldukça düşüktür. 5. ATIKSU DEZENFEKSİYONUNDA GENEL İHTİYAÇLAR 5.1. Proses Kontrolü Atıksu dezenfeks yonunda, EN 12255-10 standardı ve EN 12255-12 stan- dardının şartları uygulanmalıdır. Atıksu dezenfeks yon proses nde proses kont- rolu ç n aşağıdak hususlar d kkate alın- malıdır (TS EN 12255-14, 2006, DIN EN 12255-14, 2003): • Dezenfektanların kontrolsüz kaçaklarından kaynaklanan sağlık ve güvenl k zararlarının önlenmes • Dezenfektanların alıcı sulardaki aşırı dozdan kaynaklanan olumsuz etk ler n n önlenmes • Bütün zamanlarda gerekli dezenfeks yon sev yes n karşılayacak şek lde yeterl dozajın uygulanması ve sürdürülmes • Dezenfektan ve güç tüketiminin opt m ze ed lmes . Dezenfektanların kontrolsüz kaçak- larından kaynaklanan sağlık ve güvenl k zararlarının önlenmes amacıyla, zararlı k myasallar çeren tes satın bulunduğu bütün odaların, bu k myasalların her- hang b r toks k konsantrasyonuna Son Çökelt mle B rleşt r lm ş M kro/Ultraf ltrasyon Bu s stemde membran, Şek l 6’dak 3 konumuna yerleşt r l r. 0.5 le 3 bar arası b r basınçta 40 le 100 L/(m 2 . sa)’l k süzüntü deb s elde ed leb l r. Membran f ltrasyon s stem n n tasarımında ve boyutlandırılmasında aşağıdak lâve faktörler de d kkate alınmalıdır: • Membranın akısı • Geri yıkama ve temizleme prosedürler • Enerji tüketimi. Konsantre akımının güvenl şek lde bertarafına da özen göster lmel d r. Konsantre akımı, k nc kademe (b yo- loj k) arıtmada havalandırma havuzuna ver l r. Bu durumda, k nc l arıtma pro- ses n n tasarımında ve çalıştırılmasında bu tür lave g rd ler göz önünde bulun- durulmalıdır. Membranın tem zlenmes ç n b r ş programı oluşturulmalıdır. Tem zleme ger yıkama, hava püskürtme veya k myasal tem zleme le gerçekleşt r - leb l r. Tem zleme sıklığı, süzüntüdek azalmaya bağlı olab ld ğ g b , buna alternat f olarak sab t b r zaman ara- lıklarında da gerçekleşt r leb l r. Uygun tem zleme prosedürürü , devreye alma esnasında bel rlenmel d r. Tem zleme prosedürü bel rl zaman aralıklarında gözden geç r lmel d r. Membranlar arasındak bütünlük bel rl zaman aralıklarında test ed lmel - d r. Çalışmayan membranları bel rlemek ve bunları devreden çıkarmak ç n b r yöntem gel şt r lmel d r. Şek l 6. Havalandırma tes sler ndek m kro/ultraf ltrasyon s stemler n n olası düzenlemeler (ATV - M 205E, 1998)