Su ve Çevre Teknolojileri Dergisi 82. Sayı (Mayıs 2015)

78 Su ve Çevre Teknolojileri / Mayıs 2015 www.suvecevre.com REHBER ulaşılması durumunda, kapatmayı sağlayacak ve alarm verecek özel güvenl k dedektörler yle donatılması gerekmekted r. Bu tes satta dolaşan bütün atık gaz akımları da aynı şek lde zlenmel d r. K myasal dezenfektanların aşırı dozlanması, çoğunlukla alıcı sularda olumsuz etk lere sebep olmakta, bu durum, çıkış suyundak bak ye dezen- fektan konsantrasyonunun zlenerek dezenfektan dozajı kontrolüyle önle- neb lmekted r. Bu s stem klorlama ve ozonlama prosesler nde uygulanmalı- dır. Bu yöntem, deb dek değ ş mden veya atıksudak dezenfektan tüket m n- dek değ ş mden kaynaklanıp kaynak- lamadığına bakılmaksızın, dezenfektan ht yacındak değ şmelere duyarlıdır. Bu kontrol s stem n n uygun şek lde çalış- ması ç n, bak ye dezenfektan konsant- rasyonunu zleyen sensörler n düzenl kullanımı sağlanmalı ve kal bre ed lmel - d r. Kontrol s stem , bak ye dezenfektan konsantrasyonu zlenmes nde kullanı- lan sensör s stemler n n arızalanması durumunda, deb yle orantılı b r dozaj s stem le yedeklenmel d r. Atıksuyun gerekt rd ğ bel rl dezenfektan ht yacı sadece sınırlı aralıkta değ ş rse, deb yle orantılı b r dezenfektan dozajı uygun olab l r. Ayrıca, pompalamadan dolayı deb sab t se, el le kontrol de yeterl olab l r. K myasal dezenfeks yon proses- ler nde, aşırı dozlamayı önleyen aynı kontrol s stem , bütün zamanlarda gerekl dezenfeks yon sev yes n karşı- lamak ç n yeterl dezenfektan dozajı- nın sağlanmasında b r emn yet unsuru olarak kullanılır. UV s stemler ndek UV yoğunluğu, yeterl UV dozajının garant ed lmes ç n, her b r UV reaktörü uygun b r referans noktasında zlenmel d r. Gerekl UV yoğunluğuna ulaşılmazsa, UV lambalarının duyları tem zlenmel veya UV lambaları yen lenmel d r. Membran f ltrasyonu s stemler nde proses kontrolu, çıkış suyu tarafından süzüntü tarafına doğru herhang b r kaçağın olmadığını garant etmel d r. Bazı durumlarda, bulanıklık veya par- çacık sayaçları membran f ltrasyonu s stem ndek b r kaçağı bel rlemede uygun olab l r. K myasal dezenfeks yon s stemle- r nde dezenfektan dozajının kontrol ed lmes , hal hazırda en ekonom k şletme şekl d r. Deb le orantılı b rden fazla UV reaktörler ne sah p UV s stem- ler nde, UV reaktörü çalıştırılab l r veya kapatılab l r. Bu durum, genell kle deb ayarı olarak adlandırılır. Deb ayarında UV lambalarının sık açılıp kapanmasının lambaların ömrünü kısaltacağı gözö- nünde bulundurulmalıdır. UV s stem- ler nde, orta basınçlı cıva lambalarının ışıma ş ddet azaltılab l r. 5.2. Yapısal Tasarım Dezenfeks yon s stemler n n yapı- sal tasarımında, EN 12255-1’de ver len yapısal özell kler uygulanır. Yapılar korozyona dayanıklı olacak şek lde tasarlanmalıdır. Bu durum özell kle, dezenfektan veya dezenfektan yan ürünler n n korozyona sebep olduğu şlemlere uygulanır. Kapalı yerler n tamamı yeterl havalandırma s stem yle donatılmalıdır (TS EN 12255-14, 2006, DIN EN 12255-14, 2003). 5.3. Sağlık ve Güvenl k Dezenfeks yon s stemler n n sağ- lık ve güvenl k uygulamalarında, EN 12255-10’da ver len kr terler uygulanır. Uluslararası, ulusal veya yerel düzen- lemelere lave güvenl k önlemler ve proses kontroller gerekeb l r. B r dezenfeks yon s stem n n tasa- rımı ve şlet lmes nde, genel halk sağ- lığı ve güvenl ğ le tes s çalışanlarının sağlık ve güvenl ğ ne yönel k b r tehd t oluşturulmaması sağlanmalıdır. Tes s çalışanlarının tamamı, çalıştırdıkları dezenfeks yon s stem n n sağlık ve güvenl k konularında eğ t lmel d r. Bazı dezenfeks yon prosesler nde, sağlık ve güvenl k konularına, aşağıdak hususlardan dolayı özel önem ver lme- l d r: • Özellikle insanlara toksik etkisi olan k myasalların üret lmes ve/veya kullanılması • Yüksek voltajla çalışan donanım • UV ışını • Çıkış suyuna daldırılmış kırılabilir elektr kl c hazlar. Dezenfeks yon prosesler nde, tok- s k k myasalların üret m ve/veya kul- lanılmasından kaynaklanan sağlık ve güvenl k r skler şunlardır: • Toksik gazlara maruz kalma • Toksik veya korozif sıvılara maruz kalma • Gazların basınç altında depolanmasından kaynaklanan patlamalar • Yanıcı gazların artmasından kaynaklanan yangın ve patlamalar • Güçlü oksitleyicilerin veya oks jen n depolanmasından kaynaklanan yangın ve patlamalar. Bu tür muhtemel tehl ke r skler n en aza nd rmek ç n uygun güvenl k standartları uygulanmalıdır. Özell kle nsanlara karşı toks k etk s olan gazla- rın u ret ld ğ ve kullanıldığı dezenfeks - yon s stemler , bu gazlara maruz kalma sınırları aşılmayacak şek lde tasarlan- malı ve şlet lmel d r. Bu gazların kulla- nıldığı, üret ld ğ veya depolandığı b na düzenl olarak zlenmel ve gaz kaçak- larını önlemek ç n uygun c hazlarla donatılmalıdır. Güvenl k c hazları (gaz maskeler vb.) sahada hazır bulundu- rulmalıdır. Tahl ye planları hazırlanmalı ve tatb k ed lmel d r. UV ışını göze ve c lde zarar vereb l r. UV s stemler , doğrudan göze ve c lde ışıma gelmeyecek şek lde tasarlanma- lıdır. Işık k l tler ve enerj kesme dona- nımları, doğrudan göze ve c lde olan UV ışınını önlemede uygun s stemlerd r (TS EN 12255-14, 2006, DIN EN 12255- 14, 2003). 6. KAYNAKLAR - ATV - M 205E (1998) D s nfect on of B olog cally Treated Wastewater. - DIN EN 12255-14 (2003) Part 14: D s nfect on - Metcalf & Eddy (2003). Wastewater Eng neer ng, D sposal and Reuse, Mc Graw H ll Publ sh ng. - TS EN 12255-14 (2006) Bölüm 14: Dezenfekte Etme l C M Y CM MY CY CMY K